Hoe assertief bent u?

We kunnen 4 niveaus van assertiviteit onderscheiden. Wie niveau 4 bereikt, beheerst niveau 1, 2 en 3 ook.

Op welk niveau communiceert u meestal?
Maak daarbij onderscheid tussen werk en privé, want privé gedraagt u zich nu meestal wat anders.

Niveau 1: weinig assertief

1. U kunt moeilijk uw eigen grenzen aangeven.


2. U communiceert niet duidelijk wat u vindt of wilt.


3. U kunt slecht negatieve feedback geven en positieve feedback ontvangen.of


4. U kunt (of wilt) geen rekening houden met de belangen van een ander.


5. U geeft de ander geen ruimte voor het communiceren over zijn eigen belang.


6. U kunt slecht feedback geven en kunt negatieve feedback slecht ontvangen.

Niveau 2: basisassertiveit

1. U geeft (indien er naar gevraagd wordt) uw eigen standpunten weer en geeft uw eigen grenzen aan.


2. U komt uit voor uw eigen mening indien ernaar gevraagd wordt.


3. U maakt duidelijk wanneer u het niet eens bent met uw gesprekspartner.


4. U maakt duidelijk wanneer uw eigen grenzen worden overschreden (u durft bijvoorbeeld "nee" te zeggen).

Niveau 3: proactieve assertiviteit

1. U komt spontaan met eigen standpunten, bewaakt en verdedigt op een respectvolle wijze uw eigen belangen en grenzen.


2. U kiest eerder voor directe confrontatie en directe beïnvloeding. U probeert niet via een omweg uw zin te krijgen.


3. U brengt gevoelige of negatieve boodschappen op een duidelijke en directe manier.


4. U komt uit eigen beweging met standpunten naar voren die afwijken van die van uw gesprekspartner.


5. U kunt ook nog luisteren naar tegenargumenten, weerstand en kritiek bij de verdediging van uw voorstellen. U hebt genoeg flexibiliteit in de discussie.

Niveau 4: assertief kunnen blijven in emotionele en/of kritische situaties

1. U aanvaardt kritiek op uw standpunt, gedrag of acties en reageert er constructief op, ook als u onder druk gezet wordt om het standpunt van de tegenstander over te nemen.


2. U bespreekt meningsverschillen uit uzelf zonder het conflict uit de weg te gaan.


3. U gaat adequaat om met onaangepaste reacties, verbale agressie en provocaties, ook als u onder druk staat.


4. U verwerpt onaanvaardbare voorstellen op een respectvolle, doch besliste manier.

Heeft u uw eigen niveau van assertiviteit bepaald? Weet dat het mogelijk is om van het ene niveau naar het andere over te gaan. Dit kunt u doen door te experimenteren met andere manieren van communiceren.

Bent u weinig assertief? Oefen dan op assertief gedrag. Begin klein: geef eens een assertieve reactie aan iemand die u niet kent. Zeg een winkelbediende bijvoorbeeld dat u iets komt terugbrengen, en neem dan geen genoegen met een tegoedbon. Zoek vervolgens steeds moeilijkere situaties op, tot u het bijvoorbeeld ook tegen uw baas durft.

Bent u vaak te agressief? Formuleer dan eens een verzoek op een vriendelijke manier, glimlach erbij en kijk wat het resultaat is. Begin met het onderzoeken van de belangen van een ander. Vraag u af waarom iemand iets zegt. Wees nieuwsgierig naar de ander.