DE 4 COMMUNICATIESTIJLEN

Algemeen kunnen we 4 communicatiestijlen onderscheiden:
1. PASSIEF
2. AGRESSIEF
3. PASSIEF-AGGRESSIEF
4. ASSERTIEF

Een passieve persoon wil elke vorm van conflict kost wat kost vermijden. Hij zal zijn ongenoegen eerder voor zichzelf houden uit angst om anderen tegen zich in het harnas te jagen. Deze stijl resulteert in een 'verlies-win-situatie'.

Passieve personen bevinden zich vaak in de slachtofferrol en kampen met gevoelens van onmacht en spijt.Wie deze vorm van communicatie veel toepast, stelt de noden van anderen boven die van zichzelf en gelooft dat hij zal genegeerd of bespot worden als hij voor zijn mening uitkomt. Doorgaans hebben passieve individuen een laag zelfbeeld en moeilijkheden om de eigen doelen te identificeren en te bereiken.


De agressieve persoon creëert een 'win-verlies-situatie'. Een agressieve persoon heeft weinig inlevingsvermogen en stelt zijn eigen doelen boven die van anderen en bereikt ze door intimidatie. Hij is vaak onrespectvol en kwetsend en gelooft dat macht en controle de enige garantie op geluk zijn.


De passief-agressieve persoon combineert de twee voorgaande stijlen. In zijn communicatie met anderen is hij met opzet vergeetachtig, inefficiënt en nooit direct. In plaats van erover te praten, uit hij zijn frustratie op één van de volgende manieren:

๑ minder vriendelijk zijn - zonder te zeggen waarom.
๑ dingen die hij normaal doet, niet meer doen - zonder te zeggen waarom.
๑ bepaalde dingen die hij normaal doet uitstellen als afstraffing voor iemands daden.
๑ met anderen praten over het gedrag van een ander.

Een assertieve persoon is direct en mikt op een win-win-situatie. Hij heeft een balans gevonden tussen het behartigen van zijn eigen belangen en het rekening houden met de belangen van een ander. Hij uit zijn gedachten, gevoelens en meningen op een directe, eerlijke en gepaste wijze.

Wat is Assertiviteit?

Assertiviteit is een begrip uit de psychologie en is eigenlijk een verzamelbegrip over het omgaan met andere mensen in relatie, werk, scholing en andere sociale situaties. Als je assertief goed reageert dan kom je op voor je eigen mening, rechten en standpunten zonder je gesprekspartner(s) agressief te benaderen zodat zij in hun waarde blijft/blijven.

Bij assertiviteit speelt lichaamstaal een belangrijke rol en daarom wordt tijdens een goede assertiviteitstraining ook veel aandacht besteed aan non-verbale aspecten. Het is niet genoeg om alleen te leren welke woorden je moet gebruiken om iemand de waarheid te zeggen.

Hoe zou je jouw mening overtuigend kunnen overbrengen als je spreekt met zachte stem terwijl je je ogen neerslaat en je mond achter je hand verbergt? Voordat je met overtuiging kunt spreken dien je er allereerst voor te zorgen dat je jezelf ook assertief toont.
(bron: wikipedia.org)

Hoe assertief bent u?

We kunnen 4 niveaus van assertiviteit onderscheiden. Wie niveau 4 bereikt, beheerst niveau 1, 2 en 3 ook.

Op welk niveau communiceert u meestal?
Maak daarbij onderscheid tussen werk en privé, want privé gedraagt u zich nu meestal wat anders.

Niveau 1: weinig assertief

1. U kunt moeilijk uw eigen grenzen aangeven.


2. U communiceert niet duidelijk wat u vindt of wilt.


3. U kunt slecht negatieve feedback geven en positieve feedback ontvangen.of


4. U kunt (of wilt) geen rekening houden met de belangen van een ander.


5. U geeft de ander geen ruimte voor het communiceren over zijn eigen belang.


6. U kunt slecht feedback geven en kunt negatieve feedback slecht ontvangen.

Niveau 2: basisassertiveit

1. U geeft (indien er naar gevraagd wordt) uw eigen standpunten weer en geeft uw eigen grenzen aan.


2. U komt uit voor uw eigen mening indien ernaar gevraagd wordt.


3. U maakt duidelijk wanneer u het niet eens bent met uw gesprekspartner.


4. U maakt duidelijk wanneer uw eigen grenzen worden overschreden (u durft bijvoorbeeld "nee" te zeggen).

Niveau 3: proactieve assertiviteit

1. U komt spontaan met eigen standpunten, bewaakt en verdedigt op een respectvolle wijze uw eigen belangen en grenzen.


2. U kiest eerder voor directe confrontatie en directe beïnvloeding. U probeert niet via een omweg uw zin te krijgen.


3. U brengt gevoelige of negatieve boodschappen op een duidelijke en directe manier.


4. U komt uit eigen beweging met standpunten naar voren die afwijken van die van uw gesprekspartner.


5. U kunt ook nog luisteren naar tegenargumenten, weerstand en kritiek bij de verdediging van uw voorstellen. U hebt genoeg flexibiliteit in de discussie.

Niveau 4: assertief kunnen blijven in emotionele en/of kritische situaties

1. U aanvaardt kritiek op uw standpunt, gedrag of acties en reageert er constructief op, ook als u onder druk gezet wordt om het standpunt van de tegenstander over te nemen.


2. U bespreekt meningsverschillen uit uzelf zonder het conflict uit de weg te gaan.


3. U gaat adequaat om met onaangepaste reacties, verbale agressie en provocaties, ook als u onder druk staat.


4. U verwerpt onaanvaardbare voorstellen op een respectvolle, doch besliste manier.

Heeft u uw eigen niveau van assertiviteit bepaald? Weet dat het mogelijk is om van het ene niveau naar het andere over te gaan. Dit kunt u doen door te experimenteren met andere manieren van communiceren.

Bent u weinig assertief? Oefen dan op assertief gedrag. Begin klein: geef eens een assertieve reactie aan iemand die u niet kent. Zeg een winkelbediende bijvoorbeeld dat u iets komt terugbrengen, en neem dan geen genoegen met een tegoedbon. Zoek vervolgens steeds moeilijkere situaties op, tot u het bijvoorbeeld ook tegen uw baas durft.

Bent u vaak te agressief? Formuleer dan eens een verzoek op een vriendelijke manier, glimlach erbij en kijk wat het resultaat is. Begin met het onderzoeken van de belangen van een ander. Vraag u af waarom iemand iets zegt. Wees nieuwsgierig naar de ander.

Onderhandelen over salaris vergt humor en assertiviteit

Wie met zijn baas onderhandelt over zijn salaris kan baat hebben bij humor en assertiviteit. Voordat je begint met de onderhandelingen moet je je afvragen wat je wilt: meer vrije tijd of meer geld. Het antwoord laat zich raden: meer geld. Met meer vrije tijd kan je immers niets kopen.

Ook is het zinvol je af te vragen wat er overblijft van het bruto-salaris. `Brutobedrag` is een net woord voor `misleiding`. Een dertiende maand is een sigaar uit eigen doos, want de baas houdt dat bedrag gedurende twaalf maanden in van het salaris. Een winstuitkering klinkt ook mooier dan die is. Van de winst worden namelijk eerst 700 soorten kosten afgetrokken, en het restje wordt verdeeld over alle wereldwijde werknemers van het bedrijf.

Als je begint met onderhandelen kan je het ijs breken met een opmerking als `doe mij maar twee ton en een slof sigaretten, dan praten we nergens meer over`. Humor kan bovendien goed van pas komen bij pogingen om te imponeren, de `tegenstander` als het ware uit te putten en uiteindelijk een zo gunstig mogelijke deal te sluiten.

[bron: Carp]